بروزرسانی شده در تاریخ: ۱۳ آذر ,۱۳۹۷
کتراک را از کجا تهیه کنیم
کتراک چیست؟
کتراک از جمله مواد غیر منفجره شیمیایی در معادن می باشد که با استفاده از اعمال نیروی کشش در دیواره چال باعث شکست سنگ می گردد . کتراک به گونه ای عمل می کند که گاز و حرارت بالایی تولید نکرده ولی عمل شکست را تقریبا مانند انفجار انجام می دهد .ا
مروزه معدنکاری و شیوه های رایج در آن در حال تحول دائمی است و بسیاری از مراکز و موسسات تحقیقاتی فعال در امور معدن برای پیشبرد اهداف معدنکاری دست به تولید موادی می زنند که بیشترین بازدهی را دارا بوده و در عین حال علاوه بر ارزانی قیمت ، با محیط زیست سازگاری داشته باشد. یکی ازمواردی که به طور روز افزون در کارهای معدنی ایران مورد استفاده قرار می گیرد انواع پودرهای منبسط شونده است. این پودرها پس ازمخلوط شدن با آب، به صورت دوغاب در درون چالهای از پیش حفاری شده ریخته می شوند و پس ازمدتی در اثر پدیده هیدراتیزاسیون وآبگیری، دوغاب حاصله تا چندین برابر خود افزایش حجم می دهد و در اثر این افزایش حجم، یک تنش فشاری بالایی به دیواره چالها وارد می کند و این تنش در نهایت موجب شکسته شدن دیواره چال، در نقاط ضعف موجود در اطراف دیواره می گردد.
با حفاری وآرایش چالها در جهت های خاص می توان شکسته شدن دیواره چالها را هدایت نمود و در نهایت قطعات سنگ و یا بتن را به طور دلخواه برش داد.
کتراک را از کجا تهیه کنیم
معرفی پودر جدید منبسط شونده کتراک :
کتراک از جممواردکاربردکتراک:
استفاده ازکتراک در سنگهای پردرزه وشکاف مناسب نمی باشد. به خاطر اینکه گازاز درزه ها حرکت کرده وشکستگیهای ناهمگون ایجاد می کند. بنابراین بهتر است ازاین ماده تنها درمورد سنگهای بدون درزه وشکاف استفاده کرد..
له مواد غیر منفجره شیمیایی در معادن می باشد که با استفاده از اعمال نیروی کشش در دیواره چال باعث شکست سنگ می گردد. کتراک به گونه ای عمل می کند که گاز و حرارت بالایی تولید نکرده ولی عمل شکست را تقریبا مانند انفجار انجام می دهد.
◄ آماده سازی کتراک:
ماده شیمیایی کتراک در اثر اختلاط با آب جهت انجام عملیات تخریبی به کار می رود. که برای این اختلاط توجه به نکاتی ضروری می باشد.
۱- نسبت اختلاط کتراک با آب حدود ۳ به ۱ می باشد
۲- اختلاط می بایست در ظروف پلاستیکی تمیز صورت گیرد.
۳- آب مورد نظر بایستی خالص بوده و املاحی نظیر ca و mg نداشته باشد.
۴- درجه حرارت آب برای اختلاط می بایست بین ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتی گراد باشد.
ساروج چیست ؟
ساروج مخلوطی از خاکستر و آهک و یا روث حیوان می باشد که با گل و آب مخلوط می کنند و بعد از خشک شدن آن را در کوره آتشین می سوزانند تا به ساروج تبدیل شود و بعد آن را نرم می کنند ( با سنگ آسیاب بر روی آن می چرخانند یا با کوبیدن پتک ) و بعد از نرم شدن آن خاکستر که در آب به مرور جذب ایندرید کربنیک می کند و آهکش به صورت سنگ آهک که محکم است در می آید در گذشته ساروج از اهمیت خاصی برخوردار بوده و جهت ساختن حوض ، آب انبار ، برکه گرمابه و بنای خانه و سد کاربرد بسیار داشته است.
کاربردهای ساروج :
ساروج با توجه به خاصیت اصلی آن یعنی نفوذپذیری بسیار اندک به عنوان روکش در سازه هایی که در تماس مستقیم با آب بوده اند مانند آب انبارها، حوض ها ، حمام ها و …. مورد استفاده قرار گرفته است.
ساروج با توجه به نحوه اجرای آن از سطحی بسیار صاف و براق برخوردار است که این ظاهر ساروج، باعث استفاده از آن در امر تزئینات ساختمان گردیده است.
مواد تشکیل دهنده ساروج :
بدنه اصلی ساروج از ترکیب آهک با سیلیس فعال شکل می گیرد. نکته مهم فعال بودن سیلیس می باشد که به سیلیس آمورف یا بی شکل معروف است چرا که ساختمان آن بلوری نمی باشد. در گذشته برای تامین سیلیس از خاکستری که در محل با سوزاندن فضولات حیوانی حاصل می شد استفاده می کردند که امروزه می توان از جایگزین هایی مانند سیلکافوم میکروسیلیس استفاده کرد. یکی از معایب اصلی ساروج خاصیت کاهش حجم می باشد که با توجه به کاربرد ساروج در امر پوشش ، این خاصیت باعث ترک خوردگی در سطح و در نتیجه ایجاد اختلال در نقش اصلی آن یعنی نفوذناپذیر کردن سطح می شود. برای کاهش اثرات این خاصیت مخرب ، در گذشته از الیاف طبیعی که شامل الیاف گیاهی مانند لوئی که از نوعی نی بدست می آمده و همچنین الیاف حیوانی مانند پشم بز و شتر و یا گاهی موی سر انسان ، استفاده می شده است. امروزه می توان از الیاف مصنوعی مانند الیاف پلیمری ، فلزی و یا شیشه ای به جای الیاف مصنوعی استفاده کرد. در بعضی مواقع که مواد اصلی تشکیل دهنده ساروج کمیاب بوده و یا گاهی برای بدست آوردن ساروج هایی با خاصیت های مختلف از ماسه ریز دانه استفاده می شده است ولی این ماسه کارایی ملات را پایین می آورده که برای جبران آن از خاک رس استفاده می شده است. گاهی مواد افزودنی خاصی مانند تخم مرغ به ساروج اضافه می شده که فقط باید با آزمایش اثرات دقیق آن را تعیین نمود.
کتراک را از کجا تهیه کنیم
روش های از بین بردن ساروج و تخریب آن :
۱. استفاده از مواد منبسط شونده ( کتراک ) :
برای از بین بردن ساروج و تخریب آن می توان از مواد منبسط شونده ( کتراک ) استفاده کرد. این مواد این مواد را با آب مخلوط می گردد و به شکل ملاط درون چال هایی که درون سنگ ایجاد شده اند ریخته می شود و با گذشت زمان اندکی منبسط شده و موجب شکستن سنگ می گردد، قابلیت انبساط این مواد در حدی است که می تواند فشاری معادل ۵۰۰ kg/cm2 و یا ۵ mpa بر دیواره چال وارد نماید. اگر در زمستان این مواد را با آب ولرم مخلوط کنیم نتیجه بسیار مطلوب تر می باشد. همچنین قابل ذکر است اهمیت ندارد سنگ یا ساروج چه رنگی باشد برای شکستن قوی ترین سنگ و ساروج به ۶۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر فشار نیاز هست که کتراک بیشتر از این مقدار فشار را وارد می نماید.
